Nieuws
De fiets als medicijn
Monday 2 October, 2006
Eric van Oudheusden, journalist, wil op fietsvakantie, maar heeft stekende pijn in zijn polsen en een zere bovenrug. In het Algemeen Dagblad van 25 september beschrijft hij, hoe hij er van afkwam. En hoe de fiets als 'medicijn' werkt. We citeren hierna zijn artikel. Stekende pijnAl bij een oefenrondje ter voorbereiding van een drieweekse fietsvakantie gaat het mis. Stekende pijn in mijn polsen en een zere bovenrug. Zo kan ik nog geen drie dagen op de fiets zitten. Door een slechte lichaamshouding en te veel computerwerk heb ik altijd pijn tussen de schouderbladen. Een fietsvakantie is wellicht te veel van het goede.
Mijn laatste hoopLucas Bos, een fysiotherapeut in Wijchen, gespecialiseerd in fietsbewegingen, betekent mijn laatste hoop voordat ik me serieus ga afvragen: afzeggen of forceren? Bos is een van de weinige fysiotherapeuten in Nederland die adviseert bij fietsafstellingen voor ‘gewone’ fietsen, naast racefietsen en mountainbikes. Hij zet me met mijn eigen fiets op een lopende band, meet alles op en adviseert me een nieuwe stuurpen te kopen, die verder naar voren staat. Verder krijg ik een lijst met afstellingen mee naar huis. In mijn geval moet de punt van het zadel 53 centimeter achter de stuurpen zitten, en elf centimeter achter het middelpunt van de trapas. En zo verder.
Rugpijn wegMet mijn nieuwe afstellingen ga ik op reis, om na een paar dagen verwonderd vast te stellen dat zowel polsen als schouderbladen zich prima houden. Sterker nog, de rugpijn die ik thuis vrijwel permanent voelde, en waaraan ik al gewend was, is weg. Na drie weken ben ik nog steeds pijnvrij. Fietsen werkt genezend.Pijn neemt af door bewegenManueel geneeskundige Leo van Deursen kwam drie jaar geleden tot dezelfde conclusie. In zijn proefschrift ‘Lage rugpijn en dagelijkse activiteiten’ waarmee hij in 2003 bij het Erasmus MC promoveerde, stelt hij dat rugpijn niet veroorzaakt wordt door overbelasting, maar juist door te weinig beweging. Rugpatiënten hebben vooral veel pijn als ze zitten (85 procent) of staan (78 procent). Als ze bewegen, neemt de pijn af. De rugpijn is nog slechts bij 15 procent van de patiënten aanwezig als zij fietsen.
Fietsen gezonder dan pijnstillerDe fiets is een medicijn, stelt bewegingsarts Van Deursen. ,,Bij fietsen maken de tussenwervelschijven in je onderrug draaiende bewegingen, waarbij ze plasma opzuigen als een spons. Daarmee kun je de tussenwervelschijven als het ware oppompen, waarbij afvalstoffen worden afgevoerd en voedingsstoffen aangevoerd. De pijn komt terug als je weer te lang stilzit. Je kunt ook pijnstillers nemen, maar fietsen is uiteraard veel gezonder.’’
VoorkomenFietsen geneest niet alleen, het helpt ook voorkomen. Vrijwel alle organen in je lichaam krijgen een prikkel als je fietst. Doordat de bloed- en zuurstoftoevoer toenemen, worden de longen en spieren sterker en neemt het risico op hart- en vaatziekten af. Je conditie neemt toe waardoor de bloeddruk geleidelijk zal dalen. Bij constipatie kan fietsen ook wel eens helpen. Fietsen voorkomt overgewicht. Je valt er niet door af, maar je wordt evenmin dikker. Daarnaast helpt het je hoofd leeg te maken en is het dus een probaat tegengif bij stress. En doordat je alert moet zijn in het verkeer, houdt fietsen het geheugen scherp en wordt het reactievermogen geprikkeld.RevalidatieVeel van deze pluspunten gelden ook bij andere sporten, maar het voordeel van fietsen is de laagdrempeligheid. Het is ook geschikt voor mensen met een matige conditie of lichamelijke beperkingen. Na knie- of heup-operaties is fietsen een geschikte vorm van revalidatie, omdat je je eigen lichaamsgewicht er niet bij hoeft te dragen. Je buigt en strekt in een rechte lijn en met een minimale belasting, waarbij de kans op blessures relatief klein is. Advies op maatEen verkeerde fietshouding kan het genezende effect van de fiets teniet doen en ernstige en langdurige pijnklachten veroorzaken aan vooral knieën, rug, nek, polsen en enkels. Een goede fietsenmaker kan helpen bij het afstellen van een fiets, maar zij werken met standaard afstellingen. Mensen met ongelijke benen, rugproblemen of andere klachten doen er goed aan om een maatadvies te vragen. ,,Mensen die zonder klachten af en toe een stukje fietsen, hebben genoeg aan het advies van de fietsenmaker,’’ zegt fysiotherapeut en ervaren fietser Lucas Bos. ,,Als je veel fietst, neemt de kans op overbelasting toe. Zeker als je niet helemaal fit bent, kan een maatadvies een hoop pijn voorkomen. Overbelasting herstelt meestal vanzelf, maar als de fiets niet goed staat afgesteld, kan de blessure snel weer terugkomen.’’
Pak vaker de fietsIn de wetenschap dat bijna 85 procent van de Nederlanders vroeg of laat te maken krijgt met rugklachten, roept bewegingsarts Van Deursen op om nog vaker de fiets te pakken. ,,Al doen mensen de dagelijkse drie kilometer heen en terug naar hun werk maar op de fiets, dat zou al een enorme stap vooruit zijn.’’
Links* De website 'Fietsbewegingsanalyse' is van fysiotherapeut Lucas Bos in Wijchen. Hij houdt zich bezig met fietsanalyses ter preventie van blessures en het bevorderen van een efficiënte fietsbeweging. Een belangrijk zaak en daarom onze Bijzondere Fietstip van de maand oktober 2006.
* Het 'Meetcentrum Bullen' stemt de fiets en uw lichaam op elkaar af. Het is beschikbaar voor de topatleet, maar ook voor de recreatieve fietser. Het Meetcentrum is gevestigd in Kinrooi. Een gespecialiseerde fietsenzaak en daarom Bijzondere Fietstip van de maand augustus 2006.
* Een overzicht van deze twee (en andere) Bijzondere Fietstips