Nieuws
Tieners kunnen niet fietsen
Wednesday 14 October, 2009
Wanneer kunnen kinderen fietsen? Als ze geslaagd zijn voor hun fietsexamen? Als ze het verkeersreglement kennen en hun fiets de baas zijn? "Waarschijnlijk niet", zegt professor Jan Pauwels, professor aan de Leuvense Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie, in een artikel op de website 'Klasse voor ouders'. We citeren.Mag je er niet vanuit gaan dat 12-13-jarigen kunnen fietsen? Jan Pauwels: "Niet noodzakelijk. Het gemiddelde kind bestaat niet. Sommige kinderen zijn sneller dan andere. Toch meten wij in ons onderzoek duidelijk dat een jonger kind met kilometers in de benen het beter doet dan een ouder kind zonder vergelijkbare ervaring. En op school ervaring opdoen, gebeurt niet. Het hangt ook af van waar je woont: ik ken wegen die voor jonge fietsers levensgevaarlijk zijn. Daar laat je een jong kind nóóit alleen fietsen." Waarom zijn net de oudere kinderen zo kwetsbaar?Jan Pauwels: "De meeste verkeersongelukken gebeuren wanneer mensen zich op een nieuwe manier gaan verplaatsen. Die oudere kinderen hebben amper naar school gefietst. De lagere school ligt vaker dicht bij huis. Nu zijn ze ouder, de school is verder, en dus mogen ze fietsen. Maar ze hebben nooit geleerd hoe ze gevaarlijke situaties moeten inschatten. Bij jonge voetgangers ligt de ongevallenpiek tussen 9 en 12 jaar. Bij fietsers tussen 10 en 14 jaar.
Wat kunnen ze dan niet?Jan Pauwels: "Een voorbeeld. Een kind dat jonger is dan 10 jaar kan niet veilig oversteken. Oversteken is bijzonder moeilijk! Even moeilijk als een inhaalmanoeuvre met de auto. Je moet schatten wanneer een auto bij jou zal zijn én hoeveel tijd je nodig hebt om zelf aan de overkant te geraken. Daar gaat het over. Anticiperen. Zien wat er nú gebeurt en voorzien wat er waar en wanneer zál gebeuren. Pas daarna reageer je gepast. Dat leer je niet in de klas of op de speelplaats. Daar speelt ervaring. Ouders moeten daar met hun kinderen aan werken."
Kinderen krijgen toch een fietsexamen in het zesde leerjaar?Jan Pauwels: "Het fietsexamen toetst de eindtermen. Het test of een kind zich veilig met de fiets op een vertrouwde route kan verplaatsen. Het is niet zeker dat een kind al voldoende anticipeert in het verkeer. Een fietsdiploma mag voor ouders niet de grote geruststelling zijn: hij kan fietsen, ik moet er niet meer naar omkijken. Vaak sámen fietsen is de boodschap."
Waar oefenen tieners en ouders dan best?Jan Pauwels: "Fietsongevallen gebeuren meestal vlak voor schooltijd en, nog net iets meer, vlak na schooltijd. Wie een verschil wil maken, moet tussen de school en thuis oefenen. Veel én vroeg genoeg."
Op kijkuitopdefiets.be leer je online fietsen. Is dat niet vreemd?Jan Pauwels: "Online leren de kinderen niet fietsen, maar wel gevaren herkennen. Foto's zijn daarvoor zinloos. Bewegende beelden werken wél. Echt fietsen leer je enkel op straat. Samen met de ouders die vertellen hoe het moet."
Heeft dit commentaar op de kinderen niet het averechtse effect?Jan Pauwels: "Niet als je ook zegt wat een kind goed doet. Met positieve commentaar WIL een kind beter doen en ZAL het ook beter doen."Link* Lees ook de reportage "Ik kan niet fietsen" en vind tips voor ouders én school om kinderen veilig te leren fietsen.